خلاقیت چیست؟

زمانی که در مورد خلاقیت صحبت می شود، معمول بر این است که خلاقیت همراه با هنر، نویسندگی و موسیقی در نظر گرفته می شود. هرچند که این نظر تا حدودی صحیح است، اما محدود کردن خلاقیت تنها به این سه بخش قطعا اشتباه است. فکر کردن به این روش و محدود کردن خلاقیت به موسیقی، هنر و نویسندگی صحیح نیست چرا که خلاقیت چیزی فراتر از این سه بخش است. خلاقیت می تواند همراه با هرچیز و در هر زمینه ای در نظر گرفته شود، حتی در زمینه هایی که ما معمولا آنها را به عنوان زمینه هایی که نیاز به خلاقیت ندارد، میشناسیم؛ مانند ریاضیات.

به عنوان نوع بشر، در یک معنا ما همه موجوداتی خلاق هستیم.

تعریف خلاقیت

با توجه به تعریف ویکی پدیا، خلاقیت به عنوان یک پیشامد از خلق چیزهای ارزشمند و جدید است. (مانند یک لطیفه، اختراع، ایده، نقاشی یا یک کار ادبیاتی). علاوه بر این، این تعریف چندین رشته علمی شامل آموزش و پرورش، روانشناسی، علوم شناختی، فلسفه، جامعه شناسی، تکنولوژی، اقتصاد، زبانشناسی و الهیات را نیز در بر می گیرد. به طور مشابه، یک فرهنگ نامه خلاقیت را به عنوان استفاده از یک ایده اولیه و تبدیل آن به یک کار مخصوص هنرمندانه تعریف می کند. لذا در تمام این نظرات، خلاق بودن همراه با شناسایی و خلق ایده هایی است که نتیجه ی آن ایجاد چیزهایی جدید و ارزشمند است.

 

ویژگی های خلاقیت

برای اینکه شناختمان نسبت به چیزی که «خلاقیت» واقعا هست، عمیق تر شود، در ادامه تعدادی از ویژگی هایی که مردم آنها را برای خلاقیت، مهم ارزیابی می کنند آمده است. (J.P.Guilford)

الف) ابتکار

پیشرفت افراد خلاق در مبتکر بودن آنهاست. زمانی که یک ایده یا موضوع شبیه به ایده ی دیگری باشد هیچ گاه به عنوان خلاقیت در نظر گرفته نمی شود. هرچند درک دیگری نیز وجود دارد. خلاقیت می تواند با استفاده از ایده ی دیگران بدست آید به شرط آنکه مطمئن بود که ایده ایجاد شده به هیچ وجه شبیه ایده ای که بر پایه آن است، نباشد.

ب) انعطاف پذیری و روان بودن فکر

این دو ویژگی وابسته به جنبه های شناختی خلاقیت است. به این معنا که یک شخص خلاق در ایده ها و موضوعات روان و انعطاف پذیر است. واژه «روان» به این معناست که یک شخص خلاق می تواند چندین ایده داشته باشد و هرگز هیچ یک از آنها اجرایی نشود. و «انعطاف پذیر» به این معناست که ایده ها را به سرعت و آسانی به ایده های بهتر اصلاح کند همچنین بتواند از راه های سنتی فکر کردن عبور کند.

ج) جزئیات

ساختن و یا خلق کردن یک ایده برای بیشتر بخش ها، فرآیند ساده ای است. فهم و واقعیت بخشیدن به موضوع جایی است که آن پیچیده می شود. بنابراین افرادی که واقعا خلاق هستند می دانند که چگونه جزئیات ایده هایشان را شرح دهند تا تبدیل به واقعیت گردد.

 

د) حساسیت به مشکل

به طور کلی، این ویژگی در مورد چگونگی عمل فرد در مواجهه با مشکل صحبت می کند. یک فرد بدون خلاقیت مسئله را با وسایلی که می شناسد حل می کند. در صورتی که یک فرد خلاق بهترین راه حل را با استفاده از وسایلی فراتر از دانش خود یا فراتر از راه حل های سنتی که برای حل آن موجود است، تحلیل و یا خلق می کند.

ه) تعریف مجدد

این ویژگی مربوط به توانایی تصور کردن چیزهای قدیمی برای خلق چیزهای جدید است. برای مثال شخصی را در نظر بگیرید که می خواهد چیزی را بدوزد ولی سوزن ندارد. وی تنها یک مداد، ماهی و میخ دارد. معمولا همه فکر می کنند که هیچ یک از این وسایل به درد دوزندگی نمی خورد و بیشتر مردم دوزندگی را متوقف می کنند تا یک سوزن بدست آورند. اما مردم خلاق می توانند برای مشکلات راه حل های بسیاری را ببینند. برای این مثال، می توان از استخوان ماهی به عنوان جایگزینی برای سوزن استفاده نمود.

و) توجه به ابهامات

این ویژگی تا حد زیادی مربوط به توانایی قبول کردن عدم قطعیت ها بدون تنش و فشار است. به طور معمول افراد عدم قطعیت ها را رد می کنند در مقابل افراد خلاق به این گمان ها توجه می کنند تا زمانی که یک راه حل برای رفع آنها پیدا کنند.

ز) ریسک پذیری 

یکی از مهمترین ویژگی های افراد خلاق توانایی آنها در اداره کردن خطرات و ریسک هاست. در حقیقت تعدادی از تکنولوژی های جدید، اختراعات، ابداعات و ایده ها زمانی خلق شدند که خطر آنها پذیرفته شد. بعلاوه یک فرد خلاق با این ویژگی می تواند به ویژگی های «انعطاف پذیری» و «ابتکار» نیز دست یابد.

از سوی دیگر، خطرات می توانند در پایان موجب شکست شما شوند. اگرچه، شکست همیشه چیز بدی نیست، چرا که می تواند شما را به سوی خلق ایده های بهتر راهنمایی کند. پس در هر حال خطر کردن خوب است اما همیشه باید یک محدودیت برای میزان خطر کردن وجود داشته باشد.

ح) حس کنجکاوی 

 ویژگی دیگر یک فرد خلاق حس کنجکاوی اوست. این ویژگی مربوط به میل به یادگیری و شناخت چیزهاست. این ویژگی به یک شخص خلاق اجازه می دهد تا یک الهام و دانش برای ایجاد ایده های جدید و خلاقانه بدست بیاورد. این ویژگی همچنین به افراد اجازه می دهد تا چیزهایی را کشف کنند که هیچ کس از وجود آنها خبر ندارد.

خلاقیت برای همه

معمولا اینطور به ذهن می رسد که خلاقیت تنها برای مردم باهوش و افرادی است که ذهنی با استعداد دارند، اما در حقیقت موضوع این نیست. اگرچه افراد باهوش تر و با استعدادتر می توانند در بیشتر زندگی شان خلاق باشند، افراد متوسط و معمولی نیز لحظات خلاق خود را دارند. خلاقیت یک پیشامد یا پدیده است. خلاقیت چیزی نیست که همیشه در یک فرد باشد. بنابراین هرکس با یک ضریب هوشی و استعداد می تواند خلاق باشد. 

معمولاً افراد راست مغز خلاق تر هستند. شما چپ مغز هستید یا راست مغز؟ این سایت به شما کمک می کند تا با مغز خود بیشتر آشنا شوید.

منبع: inspirationfeed.com

ترجمه و گسترش: کارگاه طراحی یاقوت