نگاهی به تاریخ معاصر گرافیک ایران

منتشر شده در شماره 51 نشریه حرفه هنرمند

---

مهدی سیفی/ در آغاز قرار بود سالشماری تطبیقی برای گرافیک معاصر ایران بنویسم و در آن گرته برداری های طراحان گرافیک ایران از طراحان غربی و همچنین تأخرهای زمانی ما به نسبت طراحی گرافیک دنیا را بیاورم. بیم آن داشتم که به نظر تحقیر خودی بیاید و تأکید بر ترم عقب ماندگی. بر آن شدم که نوشته ای تهیه کنم که بخشی از اطلاعات نقلی و تاریخی آن به شکل جسته و گریخته در منابع مختلف آمده بود و من از آنها برای مدخلی در دایرة المعارف هنر با عنوان طراحی گرافیک معاصر ایران و به ترتیبی تاریخی استفاده کرده بودم. در واقع این مطلب نتیجه گردآوری و مطالعه و تلخیص آنچه است که از تاریخ گرافیک ایران از قاجار به بعد در اختیار داشته ام و حال آنها را به گونه ای دیگر و با تأکید بر فراز و فرودها، روایت کرده ام. به این امید که این روایت بستری و یا بهانه ای باشد برای پرسش ها و جستارهای تحلیلی و یا گفتمان کاوی بیشتر. به همین خاطر چند پرسش و چند گفته را که برایم اهمیت بیشتری داشت با عنوان بخش دوم به آن افزوده ام.

معرفی هنرمند: دامون خانجانزاده

یک.تهران امروز

نشانه نوشته «تهران امروز» را مانند بسیاری دیگر از نشانه نوشته هایی که به او سفارش می دهند ، طراحی می کند؛ ولی گمان نمی برد روزی بنر روی بیلبورد تبلیغاتی این روزنامه در خیابان ها پاره شود ؛ نشانه نوشته به صحن علنی مجلس برود  و حتی جهت پاره ای از توضیحات به دادگاه مطبوعاتی احضار شود ؛ اما همه اینها اتفاق می افتد؛ چرا که نویسنده روزنامه ای در نشانه نوشته  او زنی را در حال نمایش حرکات موزون رویت کرده بود!

هیچ یک از تلاش ها و آثارش به اندازه این جریان، نام او را بر سر زبان رسانه های داخلی و خارجی نینداخت و کسی حرفی از او به میان نیاورد که دامون خان جان زاده کیست و کدام کار مهم و بزرگی را انجام داده است؛ والبته بسیاری او را به عنوان طراح نشانه نوشته « تهران امروز» شناختند.